6 мин

2021 оноос онцлох 15 спортын үйл явдал

Ub.life 2021.12.31 1

8

1. Мөнхбатын Уранцэцэг "Токио-2020" олимпийн наадамд оролцсон Монголын баг, тамирчдын медалийн салхийг хагалж хүрэл мeдаль хүртсэн. Тэрбээр өмнө нь "Токиогийн олимпоос медаль авна. Амлалт өгнө гэдэг мэдээж хэцүү. Гэхдээ хүн өөрийнхөө нөөц бололцоог мэдэрдэг үе байдаг. Мэдэрч байвал өөртөө итгэлтэйгээр хэлэх нь л зөв байх" хэмээн ярилцлагадаа хэлж байсан юм. М.Уранцэцэг олимпийн өмнө зохиогдсон Дэлхийн АШТ-ээс хүрэл медаль хүртсэн бөгөөд улмаар нэг жилийн дотор олимп, дэлхийн дэвжээнээс медаль зүүсэн анхны тамирчин болсон. Мөн Тбилиси, Ташкентын Их дуулгад дараалан түрүүлсэн тэрбээр "Бөртэ чоно" наадмын шилдэг тамирчнаар тодорсон юм.

2. Саейд Моллай "Токио-2020" олимпийн наадмаас мөнгөн медаль хүртэв. Тэрбээр эхний тойрогтоо Хамза Дидарыг, шөвгийн 16-д Фатиев Мурадыг, шөвгийн наймд Григалашвили Татог, хагас шигшээд Борчашвили Шамилыг буулган авч мөнгөн медалийн болзол хангасан юм. Харин алтан медалийн төлөө Японы бөх Нагасэ Таканоритой барилдсан бөгөөд нэмэлт цагт Нагасэ вазари үнэлгээ авснаар Моллай мөнгөн медаль авсан билээ.

3.Ц.Цогтбаатар "Токио-2020" олимпийн наадмын жүдо бөхийн -73 кг-ийн жинд зодоглож, хүрэл медаль хүртсэн. "Өглөөний бэлтгэлдээ хоцорчихоороо өөрийн эрхгүй уйлчихдаг байлаа. Ийм хандлагаар л бэлтгэлээ базааж ирсэн. Дэвжээнд гараад л миний барилдах хүсэл өөрийн эрхгүй оргилдог. Энэ бүхний эцэст зорьсон амжилтдаа хүрэх байх аа..." хэмээн олимпийн өмнөх нэгэн ярилцлагадаа хүүрнэсэн түүний барилдааныг үзээд огшихгүй байхын аргагүй. Тэрбээр нэг жилийн дотор жүдо бөхийн гурван Их дуулгад түрүүлсэн анхны бөх болж, дэлхийн чансааг тэргүүлэхэд цөөхөн оноо дутсан нь Монголын Үндэсний олимпын хорооны Тэргүүн дээд "Бөртэ чоно-2021" шагналыг "Шилдэг эрэгтэй тамирчин" номинациар тэргүүлэхэд нөлөөлсөн юм.

4. Чөлөөт бөхөөр 11 жил тууштай хичээллэж буй Б.Болортуяа "Токио-2020"  олимпийн наадмаас хүрэл медаль хүртэв. Энэ бол чөлөөт бөхийнхний олимпийн наадмаас авсан 10 дахь медаль юм.

5. Э.Содномпилжээ "Токио-2020" зуны паралимпийн наадмын аварга болов. Тэрээр эхний оролдлогоороо 241 кг-ыг өргөсөн бол, хоёр дахь оролдлогоороо 245 кг-ыг өргөсөн билээ. "Рио-2016" олимпийн наадмын дээд амжилт 238 кг байсан бөгөөд манай тамирчин 245 кг болгон шинэ рекорд тогтоосон юм.

6. Хүндийг өргөлтийн Дэлхийн АШТ-ий 87 кг-ийн жинд өрсөлдсөн М.Анхцэцэг алтан медаль хүртэж Монголын хүндийг өргөлтийн спортын анхны Дэлхийн аварга боллоо. Тэрбээр огцом болон түлхэлттэй өргөлтөөр мөнгөн мeдаль авч, нийлбэр дүнгээрээ ийнхүү Дэлхийн аварга болсон юм. Тухайлбал, огцмоор 109 кг-ыг өргөж, түлхэлттэйгээр 141 кг-ыг өргөсөн. М.Анхцэцэгийн нөлөөгөөр хүндийг өргөлтийн спортыг сонирхох хүүхэд, залуучуудын тоо эрс нэмэгдэж буй бөгөөд өдгөө монголчуудын олимп, дэлхийн тэмцээнд найдвар хүлээж үздэг спорт болжээ. Тэрбээр мөн "Токио-2020" олимпийн наадамд медалийн төлөө хүчтэй өрсөлдөөнийг үзүүлж, шагналт дөрөвдүгээр байрт шалгарсан билээ. 

7. Э.Цэндбаатар энэ оны онцлох дуулианы эзэн байлаа. Тэрбээр “Токио-2020” олимпын наадмын хүрэл медалийн төлөөх тулаанд ОХУ-ын боксчин Альберт Ханбулатович Батыргазиевтай тоглож эхний хоёр раундад ялсан ч шүүгч сүүлийн раундын ялалтыг эсрэг тамирчинд заасан төдийгүй манай тамирчныг тулаанд  ялагдуулсан юм. Энэ тулааны дараа Монголын баг зөвлөлдөж, үр дүнг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаагаа мэдэгдэн албан ёсоор гомдол гаргасан. Олон улсын олимпийн хороо тулааныг дахин нягтлаад дүнг хэвээр үлдээсэн юм. 

Мөн олимпийн дараа Хууль зүйн сайд Х.Нямбаатар Боксын холбооны ерөнхийлөгчөөр сонгогдон боксынхныг хүлээн авч дайлах үеэр тус холбооны удирдах зөвлөлийн гишүүд бүлэглэн Э:Цэндбаатарыг зодсон юм. Үүний дараа Э.Цэндбаатарыг "Ёс зүйн алдаа гаргасан" гэх үндэслэлээр Үндэсний шигшээ багаас хассан билээ. 

Ийнхүү тэрбээр мэргэжлийн боксоор хичээллэх шийдвэрийг огцом гаргасан. Улмаар энэ сарын 24-нд Москва хотноо WBA холбооны Азийн аваргын бүсийн төлөө Оросын тамирчин Сослан Баевтай тулалдаж, ялсан юм. 

8. 3х3 сагсан бөмбөгийн эмэгтэй шигшээ баг олимпод анх удаа багийн спортын төрлөөр эрхээ авч өрсөлдөв. 

9. Мөсөн өргөө нээлтээ хийв. Зуны аагим халуунд ч мөсөн дээр гарч, бэлтгэл сургуулилтаа хийн, тэмцээн уралдаанаа зохиох нь өвлийн спортынхны олон арван жилийн мөрөөдөл байлаа. Энэ мөрөөдөл 2021 онд биелсэн юм. 

Үндэсний хөрөнгө оруулагч компаниудын төлөөлөл 95 аж ахуйн нэгжийн оролцоо, 1600 гаруй мэргэжилтний ур ухаанаар бүтсэн энэхүү өргөө 2600 үзэгчийн суудалтай, жилийн дөрвөн улирлын турш ашиглах боломжтой маш том бүтээн байгуулалт билээ. 

Мөсөө хайлуулахгүйгээр дулаанаа хадгалдаг шалаар солиод сагс, волейбол, гимнастик, бөхийн барилдаан зэрэг спортын олон төрлийн тэмцээн, урлаг соёлын арга хэмжээ зохион байгуулах боломжтой юм.

10. Ш.Энхийн-Од NCAA-ийн 1-р дивизоны багт тоглох анхны монгол тамирчин боллоо. Тэрбээр NCAA-ийн 1-р дивизионд харьяалагддаг хэд хэдэн багаас тэтгэлгийн санал авч Дэйтон их сургуулийг сонгосон юм.

11. "Рио-2016" олимпийн наадмын хагас шигшээд МУГТ Д.Отгондалайг Францын тамирчин луйвардаж ялсан баримтыг хөндлөнгийн шинжээч ил болгов. 

Д.Отгондалай, Францын С.Умиа нарын мөнгөн медалийн төлөөх тоглолтын дүнг өөрчлөхийн тулд 250 мянга хүртэлх ам.долларын хахууль санал болгосон байж болзошгүй ажээ. Канадын хуульч Ричард Макларенаар ахлуулсан багийн мөрдлөгийн тайланд дурдсанаар авлига өгч, үр дүнд нь нөлөөлсөн байж болзошгүй 10 гаруй сэжигтэй тоглолтыг илрүүлсэн байна. Үүний дараа Олон Улсын боксын холбооны ерөнхийлөгч Умар Кремлев "Залилан мэхлэх арга хэмжээнд оролцсон хүмүүст арга хэмжээ авах тал дээр хамтарч ажиллана” гэдгээ мэдэгдсэн юм.

12. Мэргэжлийн сумогийн 69 дэх их аварга Хакүхо М.Даваажаргал зодог тайлав. 

М.Даваажаргал 2007 онд  ёкозүна цол хүртэж, 14 жилийн турш дээд зиндаанд барилдахдаа 45 удаа түрүүлэн, 1187 даваа авсан юм. Тэрбээр сүүлийн башёдоо нэг ч уналгүй 15 даваатайгаар түрүүлж, 45 дахь түрүүгээ хүртэн өөрийн тогтоосон дээд амжилтаа шинэчилсэн билээ.

13.Олимпийн аварга Н.Түвшинбаяр өөрийн найз Улсын өсөх идэр начин Э.Энхбатыг зодож амь насыг нь хөнөөсөн онц ноцтой гэмт хэрэг гарав. 

14.Волейболын Дээд лигийн тэмцээний үеэр "Эрчим" клубын дасгалжуулагч тамирчнаа зодсон бичлэг тоглолтыг шууд дамжуулах үед телевизийн камерт бичигдэв. Уг үйл явдлын дараа тамирчид далд хэлбэрийн хүчирхийлэлд цөөнгүй өртдөг тухай яриа нийгэмд өрнөсөн юм.

15. Дөрвөн бөхөөс допинг илрэв. Залуучуудын байгууллага үүсэж хөгжсөний 100 жил, Монголын Үндэсний бөхийн холбооны 30 жил, Монгол бөхийг дэлхийн дээд амжилт Гиннест бүртгүүлсний 10 жилийн ойд зориулсан бөхийн барилдааны үеэр 18 бөхөөс шинжилгээ авсан. Улмаар улсын арслан Э.Оюунболд, аймгийн арслан Н.Батсайхан, Б.Хадбаатар, аймгийн заан Б.Уртнасан нарын шинжилгээнээс допингийн төрлийн бодис илэрсэн. Үндэсний бөхийн холбооны тэргүүлэгчдийн хуралдаанаар допинг давтан хэрэглэсэн арслан Э.Оюунболдын барилдах эрхийг 8 жилээр, мөн допинг хэрэглэсэн аймгийн арслан Н.Батсайхан, Б.Хадбаатар, аймгийн заан Б.Уртнасан нарын барилдах эрхийг 4 жилээр түдгэлзүүлсэн юм. Өмнө нь допинг хэрэглэсэн бөхчүүдэд Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хороо шийтгэл оногдуулдаг байсан бөгөөд ингэхдээ тухайн бөхчүүдийн барилдах эрхийг нэг эсвэл хоёр жил хүртэлх хугацаагаар түдгэлзүүлдэг байсан. Тухайлбал, өнгөрсөн жилийн Үндэсний их баяр наадмаар допинг хэрэглэсэн Н.Батсуурь, Р.Пүрэвдагва, Б.Бат-Орших нарын барилдах эрхийг нэг жилээр түдгэлзүүлсэн билээ. Харин энэ удаагийн шийдвэрийг Үндэсний бөхийн холбоо бие даан гаргаснаараа онцлогтой юм.

У.Чинзориг

Ub.life 2021.12.31

8