3 мин

Бороонд норсон сэтгэлийг тайтгаруулах 5 шүлэг

Б.Уранзаяа 2021.07.21 3

Хүний гоо зүйн мэдрэмж харж буй, сонсож буй, мэдэрч буй зүйлсээр дамжин хэв төрхөө олдог. Үргэлжид бороо ордог газрын улс шалбааг туулж, шаварт хутгалдах мэдрэмжийг ойлгох ч өвлийн хүйтэнд цасан шуурганаар өөд уруугүй шуурах ширхгүүдийн өнгийг мэдэхгүй. Энэ утгаараа монголчууд бид эргэх дөрвөн улирлын өнгө, үнэр, амтыг мэдэрдгээрээ азтай улс юм. Энэ жилийн наадам дуусаж намрын урь орсон шиг гуниг төрөх тул, наргүй үүлэрхэг бороотой өдрөөр уншаарай гээд дараах 5 шүлгийг хүргэе.

1. Бороотой өглөө - Г. Аюурзана

Бодлогоширсон цонх нүд шиг нулимсарна.
Бороо яахав дээ. Нөгөө л бороо шүү дээ.
Босьё доо...
Хөнжилдөө гал ноцтол
бодлоо гээд, дэргэд чи ирэх биш.

Навчсан шүхэртэй наадаад байх шиг хэрнээ
Намрын бороо цаанаа л нэг уйтай.
Намайг сэрээсэн дээвэр төмрийн нижигнээ
Намсан намссаар дасал болчих нь гунигтай.

Болиосой доо гэмээр уйлагнанхан зүсэрч
Бодлоор болдоггүй бороо цонхонд нулимсарна.
Сарнайд өргөс ургаагүй бидэн хоёрын зун
Сайхан зүүд л болохоос, ямар дуртатгал биш.
Босьё доо...

2. Борооноор зугтагч - Аттила Илхан

Гараас минь барь үгүй бол уналаа би
Үгүй бол одод нэг нэгээр унах нь
Хэрвээ би яруу найрагч бол намайг чи таних бол
Борооноос айдгийг минь мэдэх бол
Нүд минь санаанд чинь орвол
Гараас минь барь үгүй бол уналаа би
Бороо намайг авч одох нь үгүй бол намайг
Хэрвээ үдэш бол есдүгээр сар бол тэгээд би норсон байвал
Намайг чи хараад ойлгоход магадгүй бэрх байх биз
Шаналсандаа чи минь мэгшин уйлах биз
Хэрвээ би ганцаараа байвал, алдаж эндсэн байвал
Гараас минь барь үгүй бол уналаа би.

/Орчуулагч Д.Мөнхтөр/

3. Б. Баясгалан

Хотын дээрх тэнгэрийг хэн ингэтлээ гомдоочихоод
Хорин хоног тасралтгүй бороогоор уйлдаг байна аа
Гуниж дуслуулсан нулимсыг нь алгандаа тосч хөнтөрчихөөд
Гурван хоног би чинь согтуу юм шиг л алхаллаа

Үнэ хямдтай гоёлын шаахай бидний гунигийг даасангүй
Үүл болоод солонгын тухай үглэж дуулаад ч сонссонгүй
Норсон гэзэг, гандмал шүхэр, чихарсан нойтон савлуур л
Ноднин жилийн тэнэгхэн дурлалын тунгалаг шаналлыг сэдрээнэ дээ

Үргэлжийн бүүдгэр бүхэнд ингэтлээн адгаж дасчихаад
Үүр цайхад нар мандчихсан байвал үхмээр л санагдах байх даа

4. Э.Э. Каммингс

Аз болоход, ямраар ч болов мэдрээгүй,
аялж ч үзээгүй газрын минь нам гүм
чиний харцанд байдаг. Үл мэдэг дохих чинь
намайг хөшөөж, дэндүү ойрхон учир
хүрч болохгүй бүхэн болдог.

Гарын хурууд шиг биеэ эвхсэн намайг
зэрвэсхэн харах чинь л нээж орхидог.
Хавар цаг анхны яргуйгаа дэлбээлүүлэх шиг
хачин урнаар, нууцлаг гэгч нь чи намайг
дэлбээ, дэлбээгээр минь нээдэг.

Чи л намайг хумьж атгахыг хүсвэл
энэ л цэцгэн зүрхэнд их цасан
эмзэг, алгуурхнаар буух нь төсөөлөгдөх шиг
цэвэр ариунаар, гэнэтийн сайхнаар
энэ бие минь, амьдрал минь төгсөнө.

Энэ ертөнцөөс хүмүүний ойлгож мэдэх юу ч
эгшин зуурын эрхшээл, хүчтэй чинь эгнэхгүй.
тэр л хүчний өнгө бүрт нь би автаж,
амьсгалах бүртээ өнө мөнх хийгээд
энүүхэндээ үхлийг таньж явна.  

(Чиний энэ, нэг хаагдаж, нэг нээгддэг зүйл
чухам юу болохыг би мэдэхгүй. Гэхдээ
харцны чинь дуу бүх сарнайн дуунаас хүчтэй гэдгийг
хаанаасаа ч юм бэ, ойлгоод байна.)
Хэн ч, бүр бороо ч,
чинийх шиг жижигхэн гаргүй.

/Орчуулагч: Г. Лхагвадулам/

5. Ертөнц даяар гунигтай - Д. Баттогтох

Юм бүхэн гунигтай
Юүдэн малгайтай цувны минь хормой хийсэх нь гунигтай
Хэзээ ч дахин уулзахгүй байж мэдэх
Хэн нэгэн андаасаа салж одох минь гунигтай
Хэсэг хэсэгхэн үүлний сүүдэр гэрийг минь дайрч өнгөрсөөр
Хэзээ хойно мартсан юм шиг бороо орох гунигтай
Цэцэг ч гунигтай
Цэцгийн хөлөнд ассан өвсний гэгээ ч гунигтай
Чулуу ч гунигтай
Чулуу дэрлэж унасан цэцгийн дэлбээ ч гунигтай
Чухамдаа сэтгэл минь гунигтай
Ижий минь хийж өгсөн дээлний өнгө элж хуучрах нь гунигтай
Их л дотно санагдах найзын минь нэр санаанд бүдгэрэх нь гунигтай
Салхи ч гунигтай
Салхинд дэрвэх өрхний чимээ ч гунигтай Үүлс ч гунигтай
Үүлэн завсраар сиймэх гэгээ ч гунигтай Үнэндээ сэтгэл минь гунигтай.

Б.Уранзаяа 2021.07.21